Taal- en letterkundeprofs VUB, UGent, KU Leuven en UAntwerpen pleiten voor Actieplan Talen
Woensdag 22 mei 2019 — De afgelopen weken en maanden bereikte ons via het nieuws de ene onheilstijding na de andere over het taalniveau van Vlaamse scholieren en studenten. Die berichten zijn zorgwekkend aangezien een goede taalvaardigheid én kennis van vreemde talen belangrijker zijn dan ooit, zeker in een wereld waarin contact over grenzen van taal en cultuur heen steeds vanzelfsprekender wordt. Op de arbeidsmarkt is de behoefte aan taalprofessionals dan ook groot. Desondanks kiezen steeds minder studenten voor een talenstudie. Om het tij te keren sturen de gezamenlijke academische talenopleidingen aan de Vrije Universiteiti Brussel, UGent, KU Leuven en UAntwerpen aan op een Actieplan Talen. De volgende Vlaamse regering moet volgens hen in samenwerking met opleidingen taal- en letterkunde en toegepaste taalkunde aan de Vlaamse en Brusselse universiteiten de studie van talen bevorderen en meertaligheid aanmoedigen.
In hun Pleidooi voor een Vlaams Actieplan Talen wijzen de gemeenschappelijke talenopleidingen op het maatschappelijk belang van talen, literatuur en cultuur. Vlaanderen is gesitueerd in het hart van Europa en de regio staat van oudsher bekend als meertalig. Die reputatie staat nu op het spel, terwijl taalvaardigheid in de diverse samenleving van vandaag alleen maar aan belang heeft toegenomen. Met name de kennis van vreemde talen is cruciaal voor de vaardigheden op het terrein van interculturele communicatie. Verder wijzen de opleidingen op het economische belang van geletterdheid naast de ‘gecijferdheid’ die in de samenleving van vandaag zo hoog wordt aangeslagen. Voor bijna elke functie op de arbeidsmarkt geldt immers dat alleen wie voldoende taalvaardig is een duidelijke meerwaarde kan betekenen voor een organisatie.
Universiteiten hebben uiteraard een verantwoordelijkheid om hun onderwijs zo aantrekkelijk mogelijk te maken en doen daar ook inspanningen voor, maar ondanks dat is het aantal studenten dat talen studeert in vijf jaar met 23% gedaald. De scholen merken nu al de gevolgen van die daling. Leraar Frans is inmiddels een van de officiële knelpuntenberoepen, wat in de toekomst mogelijk ook zal gelden voor Nederlands, Engels, Duits en klassieke talen. De talenkennis van nieuwe generaties studenten daalt bovendien zienderogen.
De universitaire talenopleidingen willen na de verkiezingen in samenwerking met de taalsector en de Vlaamse overheid een campagne lanceren die de keuze voor taalvakken en -opleidingen bevordert, geletterdheid promoot en meertaligheid aanmoedigt. Een dergelijke campagne is een logische en noodzakelijke stap na de succesvolle STEM-campagne voor de technische vakken. Daarnaast vragen de opleidingen dringend middelen om meer systematisch te kunnen inzetten op kwalitatieve en onderzoeksgebaseerde nascholing van leerkrachten. De academische taalopleidingen willen hierover het gesprek aangaan met de politiek verantwoordelijken voor onderwijs en dringen aan op een engagement van de volgende regering.
