1,3 miljoen euro voor herwaardering Vaalbeek aan Zoet Water vijvers in Oud-Heverlee

Zuhal Demir, Vlaams minister van Omgeving, gaf twee subsidies, samen goed voor 1.290.420,82 euro, voor de herwaardering van de Vaalbeek ter hoogte van de vijvers aan het Zoet Water in Oud-Heverlee. Met deze financiële steun gaat de provincie Vlaams-Brabant, samen met de gemeente Oud-Heverlee, het Agentschap voor Natuur en Bos en de Provinciale visserijcommissie, de plannen uitvoeren om de Vaalbeek los te koppelen van de vijvers. ​
​

De Vaalbeek bevrijd

Momenteel stroomt de Vaalbeek door de historische vijvers aan het Zoet Water, die deels gelegen zijn in een natuurgebied en beschermd worden als cultuurhistorisch landschap. Het gebruik van dwarsdijken en stuwen tussen de vijvers zorgde voor hindernissen voor vissen waardoor ze niet stroomopwaarts kunnen zwemmen. In die zin is het vijversysteem een barrière die de migratie van vissen onmogelijk maakt. Bovendien is het van nature snelstromende beekje vervangen door (bijna) stilstaand water in de vijvers, wat een volledig ander ecosysteem is. In het kader van het project van de herinrichting van de vijvers van het Zoet Water, krijgt de Vaalbeek opnieuw ruimte.

“Door het ontkoppelen van de Vaalbeek van de vijvers, krijgt ze een nieuwe bedding. Dit heeft meerdere voordelen. Ten eerste herstellen we het als een volwaardige beek, stromend van bron tot monding. Daarnaast krijgt de beek waar mogelijk natuurlijke oevers en een brede winterbedding om gecontroleerd te kunnen overstromen”, zegt Bart Nevens, gedeputeerde voor leefmilieu, waterlopen en voorzitter van de Provinciale Visserijcommissie Vlaams-Brabant.

“Daarnaast geeft het oplossen van de vismigratieknelpunten nieuwe kansen voor enkele zeldzame vissoorten, zoals de rivierdonderpad, de beekforel, de kopvoorn en het bermpje. Zij zullen via vistrappen en de ruimte voor meandering opnieuw kunnen migreren. Verder wordt de toevoer van eventueel vuil water via de Vaalbeek in de vijvers tegengehouden en kan een ecologisch herstel optreden in de vijvers, die vooral door het bronwater zullen gevoed worden”, benadrukt Patrick Huvenne, regiobeheerder van het Agentschap voor Natuur en Bos (ANB).

“Dit project is een mooi voorbeeld van hoe partners op een integrale manier samenwerken aan betere natuur. Het Agentschap voor Natuur en Bos, de provincie Vlaams-Brabant en de gemeente Oud-Heverlee werken, in het kader van het strategisch project Walden, nauw samen aan de herinrichting van de vijf vijvers en de Vaalbeek”, zegt Ann Schevenels, gedeputeerde voor ruimtelijke planning.

Toegangspoort Zoet Water

“Met het apart leggen van de Vaalbeek naast de vijvers, ontstaat er een nieuwe langsdijk met een wandelpad. In de nabije toekomst kan men hier dus wandelen tussen ‘twee waters’, met name de kabbelende Vaalbeek en de uitgestrekte vijvers. Op een houten platform op vijver 2 kan men genieten van het uitzicht op deze vijvers en het Spaans Dak, tot rust komen of afkoelen met de voeten in het water. Enkele speelelementen in de Vaalbeek laten groot en klein op avontuurlijke wijze het water beleven. We werken zo verder aan de realisatie van het Masterplan voor het Zoet Water”, zegt Bart Clerckx, burgemeester van Oud-Heverlee.

“We zijn trots om het werk van de afgelopen maanden te kunnen voorstellen aan onze inwoners tijdens de twee infomomenten van 1 en 3 februari. Hun feedback en ideeën nemen we mee naar de verdere uitwerking van het project. Nog tot de zomer zullen de plannen voor de site beschikbaar zijn op panelen langs de vijvers”, vult Hanna Van Steenkiste, schepen van ruimtelijke ordening van Oud-Heverlee, nog aan. “Met de goedkeuring van het Nationaal Park Brabantse Wouden stomen we de site van het Zoet Water verder klaar als instappunt. De site combineert immers een hoge natuur- en cultuurhistorische waarde met een vlotte toegankelijkheid en een brede waaier aan recreatiemogelijkheden die verder versterkt worden binnen dit project.”

De eerste subsidie van 651 222,82 euro kadert binnen de Projectsubsidie Natuur van het Agentschap voor Natuur en Bos (ANB) en krijgt Europese cofinanciering vanuit het Programma voor Plattelandsontwikkeling (PDPO). ​
​De tweede subsidie van 639.198 euro kadert binnen de oproep Levend Water door de Vlaamse Milieu Maatschappij (VMM) van de Vlaamse overheid.
​​
​Het strategisch project Walden is een samenwerking tussen de provincie Vlaams-Brabant, het Agentschap voor Natuur en Bos, de stad Leuven en de gemeenten Bertem, Huldenberg en Oud-Heverlee. Het project is mogelijk via de financiële steun van het departement Omgeving.

​Meer info: https://www.oud-heverlee.be/ecologisch-herstel-zoet-water-vijvers