Cultuur en onderwijs brengen kunstenaars in de klas
Vrijdag 16 juni 2017 — Vlaams minister van Onderwijs Hilde Crevits en Vlaams minister van Cultuur Sven Gatz hebben vrijdagnamiddag in Gent een bezoek gebracht aan de kunstenaarsresidentie van auteur Laïla Koubaa in basisschool De Sassepoort en Spoor 9, een basisschool voor buitengewoon onderwijs voor kinderen met autisme of gedragsstoornissen. Laïla moedigde de leerlingen uit het buitengewoon onderwijs gedurende vijf maanden twee keer per week aan om via de kracht van verhalen te lezen en te schrijven. De schrijversresidentie past in het actieplan Cultuur en Onderwijs ‘Samen voor meer en beter’. Laïla en de leerlingen werkten samen aan een verhaal dat geschreven en geïllustreerd werd op de muur van de school. Ze maakten ook samen een wensboom waar alle leerlingen een wens konden in hangen.
Geïnspireerd door buitenlandse voorbeelden, door het succes van auteurslezingen op school en vanuit duurzame aandacht voor cultuureducatie binnen het onderwijs ontstond het idee van kunstenaarsresidenties op school. Het voornemen om kunstenaars te laten resideren op school werd opgenomen in het gezamenlijke actieplan Cultuur en Onderwijs ‘Samen voor meer en beter’ van Vlaams minister van Onderwijs Hilde Crevits en Vlaams minister van Cultuur Sven Gatz én in het Actieplan Leesbevordering van minister Gatz, dat werd uitgewerkt door het BoekenOverleg. Het uitgangspunt van het project is een intensieve dialoog aangaan met de leerlingen, leraren en de brede schoolomgeving om creativiteit en aandacht voor cultuur bij jongeren aan te wakkeren.
Tussen december 2016 en juni 2017 kwam Laïla één tot drie keer per week langs in de school voor workshops van twee tot drie uren. Ze wekt de creativiteit van kinderen op door een enorm aantal lees-, schrijf- en denkprikkels de school in te sturen. De kinderen werden omgedoopt tot ware “katibs”, Arabisch voor verzamelaars van verhalen. Ook de leerlingen waren heel enthousiast. De aanwezigheid van Laïla Koubaa bood hen de unieke kans om een blik te werpen achter de schermen van het creatieve proces. Daarbij werd hun leesplezier uitgedaagd om via schrijfplezier met hun eigen verhaal naar buiten te komen.
Minister Gatz: ‘Meer cultuur op school was ook een belangrijke aanbeveling van het Burgerkabinet dat ik in 2015 organiseerde met als thema cultuurparticipatie. Mooi dat de schrijfster van Tunesische origine Laïla Kouba dit project gestalte geeft met verhalen uit haar boeken. Ze prikkelde de zintuigen van de kinderen, projecteerde illustraties, liet hen proeven van couscous en ruiken aan jasmijnzalf. En ze luisterde op haar beurt naar hun verhalen.’
Vlaams minister van Onderwijs Crevits: “Iedere leerling heeft unieke talenten, interesses en vaardigheden. Dankzij de kunstenaar in de klas worden kunst en cultuur heel tastbaar voor de leerlingen. Ook voor het buitengewoon onderwijs is dit belangrijk. Het is niet altijd evident om thema’s als cultuur en kunst ook hier aan bod te laten komen. Met dit project waarbij kinderen zelf ook de handen uit de mouwen steken, worden de leerlingen warm gemaakt voor cultuur en kunnen op die manier hun emoties uiten. Onderzoek wijst uit dat kinderen die van jongs af ondergedompeld worden in cultuur, ook op latere leeftijd cultuurminnaars blijven. Daarom dat samenwerkingen zoals hier met Laïla Koubaa verder gezet en zelfs uitgebreid moeten worden. Cultuureducatie zit in de lift, organisatoren, kunstenaars en scholen vinden elkaar steeds vaker en wij zorgen ervoor dat het aanbod aan een brede groep leerlingen aangeboden wordt.”
Om dit project uit te werken sloegen het Vlaams Fonds voor de Letteren, Iedereen Leest en CANON Cultuurcel de handen in elkaar. Deze drie partners engageerden zich om middelen te investeren in twee proeftrajecten met auteurs in scholen. Het traject van kinder- en jeugdauteur Laïla Koubaa in Gent is het eerste in zijn soort. Intussen startte ook auteur Fikry El Azzouzi, auteur en columnist, als resident in een school met een technische en beroepsopleiding, met campussen in Deurne en Borgerhout. Het is nadrukkelijk de bedoeling om na een grondige opvolging en evaluatie van deze twee trajecten financiële middelen ter beschikking te stellen om ook andere scholen de kans te bieden om voor langere tijd een auteur in huis te halen.
